DE LANGSTRAAT - Nederlanders zitten gemiddeld 5,5 uur achter een beeldscherm. Waarvan ongeveer twee uur en dertig minuten achter hun smartphone. Voor jongeren tussen de vijftien en 35 jaar ligt dit nog een stukje hoger. Zij besteden dagelijks vier uur en veertig minuten aan hun telefoon. De redactie sprak met Ersin Sencan, klinisch optometrist van Musters Oogzorg uit Kaatsheuvel over de gevaren van de smartphone op je ogen en hoe dit te voorkomen.
Invloed van smartphone op de ooggezondheid
Volgens Sencan zorgt de smartphone ervoor dat de ogen sneller achteruit gaan. Hij vertelt dat de mobiele telefoon door ouders te veel gezien wordt als troostmiddel. ‘’Tijdens bijvoorbeeld uit eten doen ze niks anders, dan de hele tijd op hun telefoon zitten. Uit onderzoek blijkt ook dat het voor jonge kinderen niet goed is om teveel op hun mobieltje te zitten.” Hierbij benoemt Sencan dat het nabijwerk in het algemeen slecht is voor de ogen. Maar het is de telefoon die hier het meest aan bijdraagt, omdat veel kinderen een smartphone hebben. Dit in combinatie met weinig buiten zijn zorgt ervoor dat de ogen sneller achteruit gaan.
Factoren die bijdragen aan oplopen minsterkte
Sencan benoemt dat een van de redenen van het dragen van een bril erfelijkheid is. ‘’Als beide ouders een bril dragen is de kans groot dat jij ook aan de bril moet.” Een tweede factor is het langer worden van de ogen. “Op het moment dat je heel veel nabijwerk doet waaronder scherm en tabletwerk kunnen je ogen een beetje anders gaan groeien. Je oog wordt een beetje langer en dat langer worden van de ogen zorgt ervoor dat je een minsterkte gaat krijgen. Je ogen worden alleen maar langer wanneer je groeit want je ogen moeten meegroeien en dat zorgt ervoor dat je minsterkte gaat oplopen. Op het moment dat er geen erfelijke belasting is, maar je een bril krijgt door nabijwerk en gebruik van je tablet of telefoon, is de kans groot dat dit harder achteruitgaat. Groeien is inherent aan de achteruitgang van de ogen.''
Oogproblemen
Hoe hoger je sterkte hoe groter de kans op oogproblemen. ''Als je sterkte boven de min zes komt heb je statistisch gezien iets meer kans op een hoge oogdruk, dat is schadelijk voor je ogen en hierdoor kan je minder goed gaan zien. Verder kan het ook zorgen voor het krijgen van netvliesproblemen. Dit kan zorgen voor zichtbedreigende situaties. Je kunt er ook eerder staar van krijgen, dat betekent dat je ooglens eerder vertroebelt. Dat zijn de drie voornaamste klachten die passen bij een sterkte van boven de min zes. Ook is het zo dat als de achteruitgang in gang is gezet je ogen niet meer kunnen verbeteren, wel kan je ervoor zorgen dat die minsterkte niet meer oploopt.''
Stijging
“De verwachting is dat als we door gaan zoals we nu bezig zijn het aantal mensen met een sterkte boven de min zes dramatisch zal toenemen en daardoor ook veel meer oogproblemen zal veroorzaken. En dat heeft dan weer z’n uitwerkingen in belasting van de zorg, dus je komt een beetje in een neerwaartse spiraal'', aldus Sencan. Ook ziet hij dat kinderen op een jongere leeftijd binnenkomen en een hogere sterkte hebben. ''Aan het begin van mijn carrière, begonnen kinderen van een jaar of zeven of acht met een bril van rond de -0,75 en dat veranderde in een jaar dan met een kwart of een half puntje erbij. Nu komen kinderen hier binnen, en is hun startsterkte gelijk min twee. Bovendien is het zo dat ze een half jaar later niet meer oploopt min twee, maar het zelfs kan doorschieten naar min drie of min vier.''
Kinderen die relatief laat pas naar de opticien gaan
Sencan benadrukt dat het regelmatig voorkomt dat kinderen te lang rondlopen met slecht zicht. Als ze eenmaal een bril hebben, kunnen ze weer beter zien. Bovendien maakt dit hun ook een stukje meer zelfverzekerder. De ouders denken vaak dat het nog niet nodig is om een bril te nemen. “Vaak als je een kind ziet knijpen op de bank weet je al genoeg en ook de leraren weten vaak of een kind het goed kan zien of niet.''
Ook ontkracht Sencan nog een fabel over dat het dragen van een bril. “Het is een fabel dat als je geen bril draagt, je ogen sneller achteruitgaan. En het is ook niet zo dat als je wel een bril draagt dat dan je ogen sneller achteruitgaan. Wat je wel krijgt is dat als je een bril gaat dragen, is dat je gewend raakt aan super scherp zien. Iemand die zonder een bril wazig ziet, die zal niet opvallen dat die weer vijf procent waziger is gaan zien. Iemand die een bril draagt en scherp ziet gaat wel opmerken dat die vijf of tien procent minder goed ziet. Dus dan trek je sneller aan de bel en vaak wordt daardoor gezegd ‘ik heb het idee dat mijn ogen harder achteruit zijn gegaan doordat ik een bril draag’.''
Is straling van je telefoon slecht voor je ogen?
“Je moet heel veel straling van je telefoon in je ogen krijgen wil dat echt klinisch significant zijn. Dan hebben we het over het zogeheten blauw licht dat van je telefoon komt. Er zijn speciale blauwfilters die dat kunnen tegenhouden. Het meeste blauwe licht heb overigens je buiten. De hoeveelheid blauw licht die van zo’n beeldscherm afkomt is uiteraard aanwezig, maar niet van dien aard dat je daar enorm last van gaat krijgen. Wat wel zo is, is dat een glas met een blauwfilter wel zorgt voor iets meer rust op je ogen.'' Bij onderzoek blijkt dat mensen daardoor, meer rust op hun ogen krijgen.
Oplossingen
Sencan benoemt om je sterkte te consolideren dat het noodzakelijk is om de zogeheten 'twintig, twintig, twee regel' te hanteren. Dit betekent: twintig minuten op een schermpje kijken, twintig seconden in de verte kijken. Bovendien is het essentieel om minimaal twee uur per dag buiten te komen. Ook is Sencan van mening dat bij veel ouders onwetendheid heerst over hoe slecht het geven van een telefoon op jonge leeftijd is. Het zou volgens hem beter zijn als er een tijdslimiet zou zitten op hoelang je je telefoon mag gebruiken. Bovendien zou er strenger door ouders op de kinderen gelet moeten worden of ze niet te lang op hun mobieltje zitten. Je kunt die afremming van de ogen ook onderdrukken door speciale brillenglazen of contactlenzen. Maar ook door medicatie zou je het kunnen onderdrukken.
Afbeelding ter illustratie
