Op een gegeven moment ben ik in mijn werkende leven in de verzekeringswereld terecht gekomen. Ik ging werken bij de AMRO-Bank. Bij de bank had ik als taak dat verkoop en claims soepel verliepen. Zelf verkopen van verzekeringen of claims afhandelen heb ik niet echt gedaan. Een groot deel van mijn werkend leven daarna heb ik bij een verzekeraar gewerkt. Ook weer niet in de verkoop ervan of schadebehandeling, maar in de hoek van automatiseringsprocessen. Ook al deed ik niets in het primaire proces van de verzekeraar, de nut en noodzaak van risicopreventie is me wel bijgebracht.
Verzekeren doe je om financiële gevolgen af te dekken als je iets overkomt. Het begint er al mee dat je eerst moet beseffen dat je risico loopt. Daar gaat het al vaak fout. Op school wordt nauwelijks aandacht geschonken aan risicobewustzijn. Het afdekken van risico’s zijn regels die anderen opleggen, zo wordt vaak geredeneerd. Mooi voorbeeld: de helm. Laten we een multiple choice vraag stelen aan de achteloze tweewielgebruiker: Waarom draag je een helm?
Antwoorden zijn:
- Omdat de wetgever dit heeft verplicht.
- Omdat je een bekeuring kan krijgen als je zonder rijdt.
- Omdat de kans op hoofdletsel drastisch minder is bij een aanrijding.
- Om mij te pesten
Het merendeel kiest voor antwoord A,B of D, vrees ik. De enige reden zou moeten zijn: 'C. Omdat de kans op hoofdletsel drastisch minder is bij een aanrijding’.
Allerlei argumenten waarom men een helm niet op zou zetten zijn: 'mijn haar gaat in de war', 'waar laat ik het ding?' 'Het is een lelijk onding' en 'het draagt niet comfortabel.'
Gelden deze argumenten ook als je met ernstig hersenletsel in het ziekenhuis ligt? Dan is het te laat en volgt er spijt. Had je een helm op gehad en had je geen verwondingen opgelopen; dan was de aanrijding waarschijnlijk snel vergeten. Het blijkt dat we pas over risico’s na gaan denken nadat er iets is gebeurd. Het is niet voor niets dat de wetgever regels stelt als de mensen zelf hun risico’s niet goed inschatten. Velen zullen dit beschouwen als bemoeizucht; Moet ik toch lekker zelf weten of ik met mijn haren in de wind wil motorrijden? Daarbij is overschatting van het eigen kunnen ook een probleem en vergeet men voor het gemak dat niet alleen jij rondrijdt op de wegen. Er zijn nog veel meer idioten op de weg.
Maar risicobewustzijn creëren is geen vak op school of onderdeel van een regulier lesprogramma. Dat geneeskundige kosten enorm hoog zijn en jouw uitschakeling na een ongeval ook zeer kostbaar is, wordt niet bijgebracht. Dat jij het als individu zonder verzekering de gevolgen van een ongeluk wellicht helemaal niet kan betalen wordt vaak niet eens beseft.
Deze week las ik in de krant dat inmiddels bijna 20% zonder reisverzekering ons land verlaat tijdens de vakantie. En dat percentage groeit jaarlijks. Het ergste is dat men ervan uitgaat dat alles wel geregeld is. Ik heb toch een basis zorgverzekering? Ja die is in het buitenland wel geldig, maar keert niet meer uit dan wat er met de zorgverzekeraars in wurgcontracten is afgesproken in Nederland. Komt een ambulance in het buitenland bij een kliniek aan met een toerist dan gaan de dollartekens al flikkeren. Twee tot vijf keer duurdere behandelingen in buitenlandse klinieken dan in Nederland is niets bijzonders. En omdat je geen keuze hebt zul je de kosten op moeten hoesten. En als je ook nog eens terug gebracht moet worden naar Nederland, dan kun je helemaal in de buidel tasten. Daar is de basis zorgverzekering niet voor. Had men voor een paar tientjes per week een aanvullende reisverzekering afgesloten dan had men deze problemen niet gehad.
Maar ja, de vakantie is al zo duur en we gaan maar een week weg. Hoe groot is de kans dat me iets overkomt? Uiteraard laag, vandaar dat de premies om deze risico’s af te dekken ook niet al te hoog zijn. Besef is er ook niet wat je een ander aandoet als jij niets regelt en jou iets overkomt. Dat zou voor mij al genoeg reden zijn om toch dat luttele bedrag voor een verzekering op te hoesten.
Zo las ik ook dat een Nederlandse jongen in Spanje was overleden aan koolmonoxide vergiftiging door een vogelnestje in een verstopt CV- afvoerkanaal in zijn appartement. Ook hij had geen reisverzekering afgesloten en zijn nabestaanden konden dus opdraaien voor de repatriëringskosten. Een crowdfunding-actie wordt opgezet om de kosten van repatriëring en uitvaart te dekken. Een heel geregel dat vermeden had kunnen worden en onnodig zou moeten zijn.
En al zou je de eigenaar van het appartement aansprakelijk kunnen houden voor bijv. achterstallig onderhoud; de vraag is of de kosten uiteindelijk worden vergoed en of het proces om verhaal te halen niet veel duurder is.
In het lespakket van maatschappijleer ontbreekt een belangrijke onderwerp: wat moet ik als burger doen om zonder al te veel problemen deel te nemen aan de maatschappij? Met vragen als: Aan welke risico’s word ik blootgesteld en hoe voorkom ik deze? Waarvoor moet ik me verzekeren en wat is er dan geregeld? Welke belastingen moet ik betalen en waarom betaal ik deze belasting?
Het lijkt zo evident. Toch blijkt telkens weer dat heel veel mensen zich nauwelijks bewust zijn van de risico’s en spelregels van de maatschappij? Iemand zal het ze toch moeten vertellen….
